ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ 
Chatrapati Shivaji Maharaj



ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਹਾਨ ਇਨਸਾਨ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਰਾਜਾ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਜੀਜਾਬਾਈ ਸੀ। ਜੀਜਾਬਾਈ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦੀ ਔਰਤ ਸੀ।


ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ 1627 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸ਼ਿਵਨੇਰੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵਈ ਨਾਮ ਦੀ ਦੇਵੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਜੀਜਾਬਾਈ ਨੇ ਉਸੇ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਰੱਖਿਆ।


ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਦਾਦੋਜੀ ਕੋਂਡਦੇਵ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸਿਖਾਈ। ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਬਣਾ ਲਈ। ਇਸ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਤਾਨਾਜੀ, ਸੂਰਿਆਜੀ, ਜੀਵਾਜੀ ਵਰਗੇ ਕਈ ਬਹਾਦਰ ਸਰਦਾਰ ਸਨ। ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਨੇ ਨੇੜਲੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ।


ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ 1676 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ‘ਹਿੰਦਵੀ ਸਵਰਾਜ’ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਮੌਤ 1680 ਵਿੱਚ ਹੋਈ।


ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦਾ ਨਾਮ ਅਮਰ ਰਹੇਗਾ।